dinsdag 5 mei 2015

Fagus sylvatica



Een beukenhaag? Rare keuze, nu we zo verwend zijn met al die schitterende bloesems. Toch niet, want dit is een wonderlijke periode met overal beuk die ongelijkmatig haar frisgroene bladeren uit die roodbruine knoppen laat ontluiken. Elke haag in haar eigen fase, elke plant aan zijn eigen tempo. Met talrijke texturen en schakeringen als gevolg.

In mijn opleiding werd ik gewaarschuwd dat een beuk geen haag is, maar en boom. En wat voor een boom. Vijfendertig meter vormt geen uitzondering. Hou zo'n haag maar eens in proportie. De echte liefhebbers lachen dit echter vrolijk weg. Mits zorgvuldig onderhoud overleeft een beukenhaag zijn eigenaar met gemak...

Fagus is de koningin der hagen. Ze heeft klasse, power en elegantie. Je kan haar strak snoeien, maar ze golft nog steeds mee met de wind (wat stramme jongens als taxus en thuja niet doen). En ze beweegt ook mee met de seizoenen. Ze is niet wintergroen, en compenseert dit met een mooie herfstkleur. En in de winter blijven de verdorde bladeren trouw aan hun takken kleven, voor geborgenheid en privacy. 

Hierin verschilt de beuk van de haagbeuk. De op elkaar gelijkende Nederlandse benamingen zorgen bij het grote publiek voor de misvatting dat zij verwant zouden zijn. Niets is minder waar, want haagbeuk is familie van de berk. Net zoals in hun wetenschappelijke benaming hebben Fagus sylvatica en Carpinus betulus niets met elkaar gemeen. 

Haagbeuk is goedkoper, groeit sneller en stelt minder eisen aan de grond. Je mag hem pas snoeien als hij de gewenste hoogte heeft bereikt. Een jonge beukenhaag daarentegen moet je geregeld toppen, zodat zij ook onderaan voldoende dichtgroeit. In de winter is het verschil tussen beide goed duidelijk, want dan staat Carpinus helemaal kaal. En in de lente staat hij sneller groen. Maar ook in de zomer, als je kijkt naar het blad, zie je het verschil: haagbeuk heeft een fijner blad, gekarteld en diep generfd. Het beukenblad is glad, blinkt meer en is fijn behaard aan de rand. Op de tweede foto zie je ze door elkaar. Haal jij de koningin eruit?