detuinontwerper.be : Project "Ayako Rokkaku"

Neen, geen Japanse tuin, zoals de naam van dit nieuwe project zou kunnen doen vermoeden. Maar op die naam kom ik later nog terug.  

De opdrachtgevers kochten onlangs een woning die ze grondig gaan verbouwen. De tuin loopt rond de woning, en biedt heel wat mogelijkheden.  Er staat een mastodont van een Canadese eik in, een mooie Magnolia Gandiflora, en enkele rhodo's die een jungle op zichzelf vormen. Ook nog een Ginkgo biloba (die er echter wat schraal bij staat) en een volwassen Liquidambar waarvan we binnen enkele weken de herfstkleuren kunnen testen.  Want voor elk van deze bomen moeten we bekijken of ze een zinvolle plaats kunnen hebben in het nieuwe ontwerp.  Ik behoud liefst bestaande beplanting als ze volwassen is.  Deels uit sentiment, maar ook omdat je daar een mooie start mee kan maken.  Ze moet dan wel iets te bieden hebben, en ook op een werkbare plaats staan.  Want zo'n boom verzet je niet zomaar enkele meters.

Omdat de verbouwing van de woning zo'n anderhalf jaar zal duren, kunnen de tuinplannen grondig rijpen.  De woning wordt strak en modern.  Vaak vraagt een opdrachtgever daar dan een strakke tuin bij.  Het bijzondere aan deze opdracht is dat dat ditmaal niet het geval is.  De tuin moet leven, met bloemetjes, bijtjes, vogels, kleuren en geuren.  Ik heb nog niets getekend, maar mijn hoofd scant voortdurend naar een strakke basisstructuur, die stevig genoeg in zijn schoenen staat voor een rijke beplanting.

     

Wanneer ik de tuinwensen van mijn opdrachtgevers in kaart breng, vraag ik ook naar andere zaken die zij mooi vinden.  Dat leert me veel over hun smaak, zonder dat ik dit één-op-één moet vertalen in de tuin.  De opdrachtgeefster voor deze tuin vermeldde de kunst van Ayako Rokkaku bij de dingen die zij mooi vindt.  Ik had van deze kunstenares nog niet gehoord, maar toen ik haar opzocht via google, zag ik meteen een kleurrijke tuin voor mij.

     

     

Giardino di Ninfa

Bewaar jij ook altijd het beste/lekkerste voor het laatst? Van de drie tuinen die we in Lazio bezochten, is dit met voorspong mijn grote favoriet. Misschien wel de mooiste tuin die ik al ooit gezien heb. Al is het ook weer moeilijk te vergelijken, omdat hij zo apart is. Is het nu een park, een overgroeide ruïne, of een tuin?  Alle drie, in feite.

Ninfa was een klein dorp, al sinds de Romeinse tijd, dat zijn hoogtepunt kende in de Middeleeuwen. In 1171 werd het verwoest door Frederik Barbarossa, omdat zijn vijand, Paus Alexander III er zich verschuilde. In de 16e eeuw werd het opnieuw gerestaureerd en liet kardinaal Nicolo III Caetani er door Francesco Perugino een tuin aanleggen.  Maar het dorp liep al snel weer leeg en verviel tot een ruïne.

In 1921 creëerde Gelasio Caetani er een nieuwe tuin. Als afstammeling van deze oude adellijke Italiaanse familie en een Engelse moeder, schiep hij doorheen de ruïnes een romantische, Engelse landschapstuin, die vandaag nog steeds van een onvergelijkbare schoonheid is. 

Deze tuin van enkele hectares groot is één grote verzameling planten uit alle windstreken en toch voelt hij zo natuurlijk aan. Je ziet geen verzameling, je ziet geen tuin, je waant je gewoon in de ideale natuur, tussen de herders en de nimfen.

Op deze plaats zou ik mijn tentje kunnen zetten en mijn dagen kunnen vullen. Maar jammer genoeg is de Fondazione Roffredo Caetani daar niet zo happig op.  Van augustus tot november is deze tuin amper acht dagen te bezoeken, best via reservatie, en je moet braaf achter een gids aanlopen...

  

           

  

Villa d'Este

Het zal je maar overkomen. Je bent schatrijk, beestig intelligent, jouw vader is Hertog van Ferrara en jouw grootvader was Paus Alexander I. Jouw oudste broer wordt de nieuwe hertog en jij wordt toch gewoon de volgende paus?

Maar in de laatste rechte lijn slaagde Hippolitus d'Este er toch in om uit de bocht te gaan en zo belandde hij als kardinaal in Tivoli. Veel geld, nog meer frustraties en een plan B om geschiedenis te schrijven. Hij roofde de Villa Hadriana leeg en creëerde met het bouwmateriaal zelf een tuin die tot op de dag van vandaag zijn gelijke niet kent.

Deze Renaissance-tuin is gebaseerd op de Romeinse principes van geometrie en symmetrie, en de terrassen zijn schitterend uitgewerkt. Het belangrijkste thema in deze tuin is water. Overal is water, en de hydraulische technieken waren zo verbluffend, dat zij het ook nu nog steeds vlekkeloos doen. De kardinaal liet bovendien niet enkel een deel van de stad afbreken, maar paste ook de vallei aan om een ideale hoogtewerking te krijgen.  

Zelf vind ik de tuin wel een beetje opzichtig. Ik was onder de indruk, ja, meer veel emoties kwamen er niet los. Enkel bij de honderd fonteinen (laatste foto) had ik wel mijn stoeltje kunnen zetten, om de rest van de dag naar het spel van licht, groen en water te kijken.

Ook de Villa d'Este is doorlopend open voor het publiek, en hoef je niet te reserveren. Dat geldt jammer genoeg niet voor de derde tuin die we in Lazio bezochten. De mooiste van de drie. Die houd ik voor volgende week ...

  

  

  

Villa Hadriana

Vanavond weer geland na zes dolle dagen Lazio. Zonder kinderen, en met een stevig programma. Het zweet staat nog in onze schoenen, mijn buikje is stevig rond en mijn iPhone is oververhit van de vele foto's. Op onze korte trip stonden zowel het oude Rome als de Italiaanse tuinkunst centraal. De Villa Hadriana is een unieke combinatie van beide, en de basis van alle andere beroemde tuinen in deze streek.

Want de tuinen van Lazio vormen het Mekka van de tuinontwerper, de Engelsen noemen hun tuinbezoeken aan deze regio niet voor niets "the Grand Tour". Maar jammer genoeg zijn niet al deze tuinen even frequent geopend, en moet je bij een korte trip goed plannen welke tuinen je zeker wil zien. Voor mij waren dat er drie en de Villa Hadriana mag de spits afbijten.

Deze "villa" is in feite een kleine stad en werd in het begin van de tweede eeuw als buitenverblijf aangelegd door de machtige Keizer Hadrianus. Dat deed hij in Tivoli, ten oosten van Rome, waar veel rijke Romeinen toen een tweede woonst hadden om buiten de drukke stad te kunnen verpozen. Verdere details vind je gemakkelijk terug op het internet, want het is zeker niet mijn bedoeling hier een les geschiedenis te geven. 

Wat ik wel graag wil delen is de magie van deze plaats, bijna 2000 jaar nadat de site werd gebouwd en de tuinen aangelegd. Het is een Romeinse tuin, en je vindt er dus een sterke geometrie en symmetrie. De verhoudingen zijn subliem en je voelt dit meteen aan, zonder dat je het noodzakelijk kan benoemen. Met de jaren zijn de gebouwen vervallen en is de symboliek van de vele monumenten voor ons vervaagd. Maar de tuin leert ons over de vergankelijkheid van onze menselijke beschaving en de kracht van de natuur, die we tijdelijk vorm mogen geven, maar die het uiteindelijk van ons zal overnemen.

Dat is vandaag nog niet het geval, want de tuin wordt goed onderhouden. Hij is vaak open en je hoeft niet te reserveren. Als je er nog niet geweest bent, voeg hem dan zeker toe aan jouw bucket list. Want de combinatie van de ruines met de sobere beplanting en het machtige landschap met zijn cipressen en pijnbomen maakt van de Villa Hadriana een heilige plaats.

  

           

  

Cyclamen hederifolium

Toen we twee weken geleden thuis kwamen van vakantie, waren we flink ongerust over wat we in de tuin te zien zouden krijgen.  We herinnerden ons vorig jaar, ons bezoekje aan de cardioloog na die pijnlijke confrontatie met het metershoge onkruid.  Wel, dit jaar viel het mee. Ondanks of dankzij de massa's regen in juni en de eerste week van juli.  Maar vooral dankzij de mulchlaag die ik deze winter en lente had aangebracht.

En dan wandel je door je tuin, een prettig weerzien en in feite toch wel een mooie troost als je het zeetje of de bergen achter jou hebt moeten laten.  Je meet de schade op, de hoogte van het gras en ... een schoonheid die je niet meteen had verwacht.

Onder de treurwilg stonden enkele cyclamen in bloei.  Ik had er vorige herfst vier witte en vier roze gepland, om te testen of ze het onder een volwassen en water-verslindende wilg zouden redden.  Check it yourself !!!  In september hol ik dus naar het plantencentrum en koop ik een volledige achterbank bij elkaar om de rest van dit tuindeel royaal vol te planten.

Cyclamen hederifolium of Cyclamen neapolitanum, de Napolitaanse cyclaam.  Zij bloeit voor er blad aan komt en is het mooist in grotere groepen.  Op kalkhoudende leemgronden doet zij het geweldig.  Op andere gronden kan je haar een handje helpen door compost of bladaarde met kalk door de bodem te mengen.  Voor de rest heb je er geen omzien naar, en hoef je er enkel van te genieten.